Mesosysteem

Op een school zijn er veel verschillende leerlingen: sommigen zijn altijd druk bezig met school, anderen juist weer niet. Andere leerlingen zijn heel rustig en de ander agressief. Vaak uiten deze leerlingen deze gedragingen onbewust en weten zij niet dat deze gedragingen ook oorzaken hebben.

Zo is er een leerling uit Havo 2 die altijd druk is en snel agressief. De jongen wil dit niet doen maar dit zit in hem, verteld hij. De leraren denken hier echter anders over. Zij vertellen dat de jongen geen fijne thuissituatie heeft. Zijn ouders hebben de afgelopen jaren vaak ruzie gehad en hierdoor zitten zij nu middenin een scheiding. De jongen is hierdoor agressief geworden. Dit gedrag heeft hij van zijn ouders overgenomen. Wanneer hij het ergens niet mee eens is wordt hij boos en moet hij zijn zin krijgen. Thuis was dit gedrag immers normaal.

Op school krijgt de jongen hier veel problemen mee aangezien hij zijn zin doordrijft en zich niet aan alle regels houdt. Toen school nog niet op de hoogte was van zijn thuissituatie gaven zij hem vaak straf. Wanneer zij hem opvallend vaak straf moesten geven hebben ze besloten om met hem individueel en met 1 van zijn ouders. Toen pas kreeg de school door dat deze jongen zich niet met opzet zo misdroeg. De jongen kreeg hierna hulp op school door gesprekken waarin hij kon vertellen wat hem dwarszat. Dat hielp al enorm, de jongen bleef niet meer met zijn negatieve gedachtes zitten en hierdoor veranderde al vrij snel zijn gedrag. Hij zag dat wanneer hij positiever ging denken en zich positiever ging gedragen andere leerlingen en leraren hem ook zo gingen benaderen.

Dit voorbeeld voor het mesosysteem. Bij het mesosysteem gaat het om de interactie tussen onderdelen in het microsysteem. De onderdelen uit het microsysteem zijn hierbij zijn ouders. De relatie tussen hen was niet goed en hierdoor ging het ook niet goed bij de jongen zelf.

(Wal & Wilde, 2014) (Persoonlijke en Identiteitsontwikkeling, sd)

Exosysteem

Het Exosysteem houdt in: invloed van instanties of sociale groepen waarmee een adolescent indirect mee te maken krijgt of heeft.  Je kunt hierbij denken aan de invloed van een oorlog, maar ook de invloed van het geloof in een land of economische situaties van het land waarin een adolescent zich bevind. Ook kan het ontslag van je vader invloed uitoefenen op jou als kind. Kortom het exosysteem is de invloed van dingen waar je indirect mee in aanraking komt.

Op de leerwerkplek van dit jaar was er een mentor leerling van de werkplekbegeleider die het sinds een paar weken moeilijk had op school, de leerling spijbelde, had een grote mond tegen docenten en was agressief naar zijn klasgenoten. Verschillende docenten die deze leerling lesgeven hebben een melding gemaakt bij de mentor over dit gedrag. Waarop de mentor het gesprek aangegaan is met de desbetreffende leerling om te praten over de verandering van het gedrag van de leerling. Uit die gesprekken kwam geen duidelijke oorzaak naar voren, waardoor de mentor besloten heeft om de leerling te vragen om verbetering van zijn gedrag. Hier kwam niet veel van dus werd er overgegaan naar een gesprek met de ouder. De ouder gaf in dit gesprek aan dat thuis het gedrag niet was veranderd. Daarop stelde de mentor de vraag of de ouders zelf een verandering hadden meegemaakt en daaruit rolde de oorzaak van de gedragsverandering bij de leerling. De moeder was haar werk verloren en moest toch wel toegeven wat overspannen thuis te zitten.  Nadat er thuis tussen ouders en kind is gesproken, is het gedrag op school weer beter.

Deze situatie is een goed voorbeeld van hoe iets uit het exosysteem invloed kan hebben op een adolescent. De leerling zelf heeft niet direct iets meegemaakt, maar zijn moeder. Hierdoor heeft het verliezen van haar baan effect op de gedrag van de adolescent.  

Macrosysteem

Het onderstaande fragment komt uit het BNN programma “Spuiten en slikken op reis”. Deze aflevering werd Ma 4 apr 2016 20:30 - 21:15 uitgezonden. (vanaf minuut 35)

In het programma reist Tim Hofman naar Mexico om te laten zien hoe groot de drugskartels in dat land zijn. Ondanks de duizenden doden die per jaar vallen hebben de drugsbazen een goede status. In de stad Acapulco worden per dag 3 à 4 mensen vermoord. Als je weet dat de stad nog geen miljoen inwoners heeft is dit een enorm aantal.

In het fragment gaat Tim een dag mee met een misdaadjournalist. Wanneer er gebeld wordt dat er een moord is gepleegd rijden zij er direct heen. Er is een vrouw tussen de 20 en 25 jaar vermoord.

Het meest schokkende in het fragment is het moment dat er een jong meisje langsloopt en Tim aan haar vraagt of ze bang is en waarom dit dan zou zijn. Zij antwoordt dat ze bang is omdat dit niet de eerste keer is dat ze dit ziet.

Dit is een groot verschil vergeleken met Nederland. Als men aan adolescenten vraagt of zij dit ooit in het echt hebben gezien, zal bijna iedereen zeggen dat dit niet het geval is.

Hier gaat het over het macro systeem. Het gaat over het leefgebied van de adolescent. In de stad Acapulco is het ‘normaal’ dat er zoveel mensen per dag vermoord worden. In een, gezien het aantal inwoners, vergeleken stad in Nederland is dit niet het geval. Amsterdam heeft ongeveer evenveel inwoners als Acapulco. In Amsterdam zijn in een jaar tijd rond de 10 mensen vermoord. In de stad Acapulco worden er al 10 mensen vermoord in 4 dagen. Het verschil met de adolescenten in Acapulco en in Amsterdam is dat de adolescenten in Amsterdam niet bang zijn dat zomaar mee te maken, en al maken zij dit mee is de kans klein dat zij dit normaal zien. Voor de adolescenten in Acapulco geldt een andere situatie. De kans is groot dat zij dit een of waarschijnlijk zelfs meerdere keren meemaken groot. De angst is daar dan ook groter dan hier in Amsterdam.

(zie het fragment vanaf minuut 35.)

http://www.npo.nl/spuiten-en-slikken-op-reis/04-04-2016/BNN_101378047

(ANP & nu.nl, 2016) (Spuiten en Slikken op reis, 2016) (Wal & Wilde, 2014)